2017-06-05_27 Δελτίο τύπου Σωματείου Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες Ν. Λακωνίας - Ενημερωτικό σημείωμα - Στον παλμό των δυσμενών εξελίξεων

Δελτίο τύπου

Προς:  Μ.Μ.Ε. Σπάρτη, 5 Ιουνίου 2017, Αρ. Πρωτ.: 27

Θέμα: Ενημερωτικό σημείωμα - Στον παλμό των δυσμενών εξελίξεων

Συχνά αναφερόμαστε στο θέμα της επικείμενης μείωσης των συντάξεων και των επιδομάτων αναπηρίας, παραθέτοντας στοιχεία από έγκυρες πηγές και αποσπάσματα των μνημονίων και των εφαρμοστικών νόμων και εγκυκλίων. Οι εκτιμήσεις μας για την αναμενόμενη πολιτική λαμβάνουν υπόψη την σκληρή πραγματικότητα των αριθμών, τις προσταγές των μνημονίων και σαφώς έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις πολιτικές και στενά συνδικαλιστικές εξαγγελίες περί του αντιθέτου που ωραιοποιούν τα πράγματα. Δεν ήταν λίγες οι φορές που σε όλο αυτό το διάστημα δεχτήκαμε δριμύτατα σχόλια για αυτές τις εκτιμήσεις μας, καθώς ορισμένοι τις τοποθετούσαν με ευκολία στην σφαίρα της κινδυνολογίας, ακόμη και της φαντασίας. Σε αυτούς υπομονετικά απαντούσαμε παραθέτοντας τα σχετικά με το ζήτημα στοιχεία, αναμένοντας δυστυχώς καρτερικά την επιβεβαίωση τους, μέσω της λογικής πορείας της εξέλιξης των πραγμάτων όπως τα είχαμε αξιολογήσει.

Η καθοδική πορεία της κοινωνικής πολιτικής της χώρας μας είχε κάνει από νωρίς την εμφάνιση της, περίπου λίγο μετά τα μέσα της δεκαετίας του 2000. Το πρώτο πρόκριμα ήταν να μην αποδίδεται ποσοστό 100% αναπηρίας στους Ανθρώπους με ψυχική αναπηρία διότι αυτό τους "υποβάθμιζε", τους καθιστούσε απόμαχους της κοινωνίας. Λες και είχαν έτοιμη την υποδομή για μια ισχυρή στρατηγική αναμόρφωσης του πλαισίου θεραπειών, επανένταξης, υποστήριξης τους για να λυθούν μαγικά όλα τα ζητήματα. Με τον τρόπο αυτό μειώθηκαν τα αποδιδόμενα ποσοστά αναπηρίας των Ανθρώπων με ψυχική αναπηρία, τα οποία διαμορφώθηκαν στο 67% το ανώτερο με επακόλουθη φυσικά μείωση των επιδομάτων και των συντάξεων τους.

Μετά ήρθε η μόδα του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Στην εκπομπή "Παρέα" που είχαμε την τιμή να έχει παραχωρήσει στο Σωματείο μας το ραδιόφωνο του Alpha989, ο πρόεδρος του Σωματείου μας Τάκης Αλεξανδράκης προέβει στην ανάλυση του θέματος στις 18 Ιανουαρίου 2015, μια εβδομάδα πριν τις εθνικές εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015. Σε αυτή αναφέρθηκε στην ουσία του προγράμματος "ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα" το οποίο αναμενόταν να αποτελέσει το κατώτερο κατώφλι, το τελευταίο δίχτυ ασφαλείας πριν την εξαθλίωση, μέσω χορηγίας ενός πολύ μικρού ποσού, του ελάχιστου, ίσα-ίσα για την επιβίωση, το οποίο σταδιακά θα άλεθε ως κιμαδομηχανή τα επιδόματα της κοινωνικής μέριμνας του κράτους, εξαϋλώνοντας τα. Η πολιτική αυτή θα ήταν η απαρχή της σταδιακής απορρόφησης όλων των παροχών προνοιακού τύπου, που έφτασε πρόσφατα στην κατάργηση – θυσία άλλων 4 κοινωνικών επιδομάτων στο βωμό του, επιδομάτων που αφορούσαν σε οικογένειες με πολύ χαμηλά εισοδήματα.

Όπως είχε ανακοινωθεί εξ αρχής χωρίς να ξεσηκωθούμε ορθώνοντας στεναρή αντίσταση, τα κονδύλια για το "ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα" ύψους 900 εκατομμυρίων ευρώ ετήσια θα εξοικονομούντο μέσω περικοπών στην κοινωνική πρόνοια. Η αντίδραση μας κατά αυτής της πολιτικής σύνθλιψης; ήταν ανύπαρκτη, έως και απροσδιόριστα καθησυχαστική, καθαγιάζοντας το "ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα" το οποίο μετονομάστηκε σε "κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης". Μάλιστα οι συνήγοροι των δικαιωμάτων μας έφτασαν στο προκλητικό σημείο να υπερασπίζονται τα κεκτημένα των λίγων έναντι των πολλών και της λογικής. Ως αποτέλεσμα δεν εφαρμόστηκαν ουδέποτε πραγματικά μέτρα προστασίας των ανθρώπων με Ειδικές Ανάγκες εν τω συνόλω, πέραν των λεκτικών εξαγγελιών περί ανάγκης αναμόρφωσης του τρόπου αναγνώρισής τους.

Ερχόμενοι στο τώρα, η βεβαιότητα που εκφράζεται ακόμη και σήμερα για την εξασφαλισμένη συνέχιση των αναπηρικών προνοιακών επιδομάτων φαίνεται πως θα καταρρεύσει σύντομα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που συγκεντρώνουμε αναμένεται η ολοκλήρωση της βιαστικής και ίσως προγραμματισμένα "απρογραμμάτιστης" αλλαγής της υπηρεσίας διαχείρισης και διανομής τους που από το Σεπτέμβριο του 2016 έχει δρομολογηθεί να είναι ο ΟΓΑ. Τι σημαίνει μια τέτοια αλλαγή του νομικού καθεστώτος που θα διέπει πλέον την κοινωνική πρόνοια δεν μπορεί ακόμη να προβλεφθεί, καθώς οι επιμέρους στρατηγικές δεν έχουν καθοριστεί. Ως προς το επιδιωκόμενο όμως οικονομικό αποτέλεσμα, η αλλαγή του φορέα διαχείρισης θα έχει πολλαπλές συνέπειες με βασικότερη την άρση του ειδικού καθεστώτος πρόνοιας που διέπει την διαχείριση τους ως ενισχυτικά για την επιβίωση των δικαιούχων, δρώντας προστατευτικά και για τα επιδόματα και για τις λοιπές παροχές προς αυτούς. Η ενίσχυση του Ανθρώπου με Ειδικές Ανάγκες με προνοιακό επίδομα πραγματοποιείται ώστε να μπορέσει να αντιμετωπίσει από τη μια το επιβαρυμένο κόστος ζωής που η αναπηρία του προκαλεί, και από την άλλη να αντιμετωπίσει τα εμπόδια που η αναλγησία του κράτους ορθώνει μπροστά του.

Η μετατροπή του χαρακτήρα του από επίδομα προνοιακού άρα και προστατευμένου τύπου, σε σύνταξη ή επίδομα κλασσικού τύπου θα προκαλέσει νομικά ζητήματα (π.χ. στην περίπτωση λήψης επιδόματος για την ίδια αναπηρία από άλλο ασφαλιστικό φορέα και τον ΟΓΑ) που θα οδηγήσουν στην κατάργηση όλων ή ορισμένων εξ αυτών και σε περαιτέρω απώλεια εισοδημάτων.

Παράδειγμα

Ο ασφαλισμένος του ΟΓΑ άνθρωπος με Ειδικές Ανάγκες με ποσοστό αναπηρίας 100% λόγω τυφλότητας, λαμβάνει μηνιαία την σύνταξη του ΟΓΑ 360 περίπου ευρώ και ένα επίδομα απολύτου αναπηρίας περίπου 600 ευρώ. Επίσης λαμβάνει 360 περίπου ευρώ μηνιαία από την κοινωνική πρόνοια ως επίδομα τυφλότητας. Μετά την ανάληψη της διαχείρισης των κονδυλίων αυτών από τον ΟΓΑ, ο χαρακτήρας τους θα αλλάξει και από προνοιακά, άρα και προστατευόμενα, επιδόματα θα μετονομαστούν ανάλογα με τα ισχύοντα στον κανονισμό του ΟΓΑ. Συνεπεία αυτού ο άνθρωπος αυτός θα φανεί στις καταστάσεις του ΟΓΑ πως για την ίδια πάθηση (τυφλότητα) λαμβάνει 2 επιδόματα από τον ίδιο φορέα, γεγονός που θα οδηγήσει στην αυτονόητη και επιβαλλόμενη για δημοσιοοικονομικούς λόγους διακοπή του ενός εκ των δύο. Αντίστοιχες θα είναι πιθανότατα και οι συνέπειες για ασφαλισμένους άλλων ασφαλιστικών ταμείων.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι το διαχρονικό "διαίρει και βασίλευε" διατηρείται εντέχνως με τη διαφορετική μεταχείριση αναπήρων ασφαλισμένων του ΟΓΑ, μιας και για τους παραπληγικούς το ποσό των επιδομάτων εορτών και αδείας που έχουν με νόμο καταργηθεί για όλους τους άλλους δίνονται σε αυτούς με την μορφή επιπλέον ποσού στο μηνιαίως καταβαλλόμενο σε αυτούς ποσό, κάτι που δεν συμβαίνει για άλλη κατηγορία αναπηρίας.

Για την πιστοποίηση της αναπηρίας γνωρίζουμε πως το ΚΕΠΑ συνεχίζει την πορεία του ως "την κολυμβήθρα του Σιλωάμ", "γιατρεύοντας" αναπηρίες όπως ορίζει ο ΚΕΒΑ. Σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες μας, σύντομα θα ξεκινήσει η συζήτηση για την αντικατάσταση των ΚΕΠΑ από άλλο φορέα πιστοποίησης της αναπηρίας, για να μπορέσει να πετύχει ακόμη περισσότερες εξαθλιωτικές περικοπές. Με το νέο νομικό καθεστώς που θα διέπει τον αναμενόμενο φορέα πιστοποίησης της αναπηρίας θα εισαχθεί η έννοια της λειτουργικότητας, της ικανότητας του Ανθρώπου με Ειδικές Ανάγκες να επιτελεί κάποιες καθημερινές δραστηριότητες και θα γίνει προσπάθεια να αρθούν τα εμπόδια που η έννομη τάξη της χώρας μας όρθωσε στην ισοπεδωτική πολιτική τους, προστατεύοντας όλους όσους διαθέτουν ένα εν ισχύ εφ’ όρου ζωής πιστοποιητικό αναπηρίας που έχει νόμιμα εκδοθεί από υγειονομική επιτροπή πριν την έναρξη λειτουργίας των ΚΕΠΑ. Υπενθυμίζουμε για μία ακόμα φορά ότι τα πιστοποιητικά αναπηρίας που φέρουν την σημείωση για την ισχύ τους «εφ΄ όρου ζωής», με σαφή προσδιορισμό της αναπηρίας και του ποσοστού αυτής, ως δημόσια έγγραφα ισχύουν νόμιμα έναντι όλων και παράγουν νόμιμα αποτελέσματα έως την λήξη τους, γεγονός που προκύπτει από το σύνολο των διατάξεων της έννομης τάξης της χώρας μας. Το δημόσιο λοιπόν οφείλει να δέχεται όλα τα εφ’ όρου ζωής πιστοποιητικά αναπηρίας από κάθε ασφαλιστικό φορέα τα οποία έχουν εκδοθεί και πριν το 2011. Φαίνεται όμως πως το Δημόσιο και μάλιστα οργανισμοί που οφείλουν να δίνουν πρώτοι το καλό παράδειγμα παρανομούν επανειλημμένα. Ένας από αυτούς είναι το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού, μέλη του ΔΣ του οποίου μάλιστα είναι και πρώην ανώτατοι δικαστικοί. Παρά την επιβεβαιωμένη και διασφαλισμένη από τη νομοθεσία μας ισχύ των κάθε είδους πιστοποιητικών αναπηρίας με το χαρακτηρισμό "εφ' όρου ζωής έναντι όλων, το ΑΣΕΠ εξακολουθεί κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας να εκδίδει προκηρύξεις που απαιτούν ο ενδιαφερόμενος υποψήφιος να προσκομίσει αποκλειστικά και μόνο πιστοποιητικό αναπηρίας ΚΕΠΑ. Η παράτυπη ή παράνομη αυτή επιλογή του ΑΣΕΠ αποτελεί κατάφορη παραβίαση των συνταγματικών δικαιωμάτων στην εργασία των Ανθρώπων με Ειδικές ανάγκες, και ταυτόχρονα αποτελεί διαφορετική μεταχείριση απέναντί τους με κριτήριο το πιστοποιητικό αναπηρίας τους.

Παρά τις επανειλημμένες κρούσεις μας και τα προφορικά και τα γραπτά διαβήματα προς τους αρμοδίους νομικούς συμβούλους του ΑΣΕΠ για την παράτυπη ή και παράνομη αυτή τακτική, που αγνοεί τα οριζόμενα από την έννομη τάξη της χώρας μας, οι προκηρύξεις και οι εγκύκλιοι που το ΑΣΕΠ εκδίδει προκρίνουν ως το μοναδικό δεκτό πιστοποιητικό αναπηρίας αυτό που έχει εκδοθεί από το ΚΕΠΑ. Κατά συνέπεια ως μοναδική λύση φαντάζει η προσβολή της προκήρυξης από κάποιον ενδιαφερόμενο ώστε να επέλθει η αναγκαστική συμμόρφωση του.

Ερχόμενοι στα πιστοποιητικά αναπηρίας των Ανθρώπων με Ειδικές Ανάγκες που φέρουν την σημείωση «χρόνια πάθηση» σημειώνουμε πως είναι σαφές πως ξεκινά για αυτούς μια δύσκολη περίοδος που θα τους ταλαιπωρήσει ιδιαίτερα. Η κακή αρχή έγινε πριν κάποια χρόνια, όταν πείστηκαν πολιτικά και δέχτηκαν να χαρακτηριστούν ως «χρονίως πάσχοντες»  απεμπολώντας τον όρο «ανάπηρος». Μία πρώτη δυσμενής εξέλιξη εμφανίστηκε πριν από λίγους μήνες όταν εκδόθηκαν οι εγκύκλιοι για τις αιτήσεις ωρομισθίων και αναπληρωτών εκπαιδευτικών. Σε αυτές υπήρχε σαφής (αν και αυθαίρετη) διευκρίνιση πως πιστοποιητικά αναπηρίας με την ένδειξη «χρόνια πάθηση» που δεν καθορίζουν ορισμένη ημερομηνία λήξης της ισχύος τους ή την διευκρίνιση ότι ισχύουν «εφ’ όρου ζωής» του ενδιαφερομένου δεν θα γίνονται πλέον δεκτά.

Βραδυφλεγή βόμβα αποτελεί και η αδιαμαρτύρητη αποδοχή ποσοστού αναπηρίας 80% και πάνω από Ανθρώπους με βαριές αναπηρίες οι οποίοι αν και κάλυπταν τα κριτήρια για να λάβουν ποσοστό αναπηρίας 100% δέχτηκαν το 80% πειθόμενοι στις προφορικές πολιτικές διαβεβαιώσεις πως αυτό το ποσοστό τους εξασφαλίζει το σύνολο των παροχών. Ο προβληματισμός αυτός μπορεί να εκφραστεί απλούστερα με το ακόλουθο ερώτημα: Τι θα συμβεί αν μια μικρή δόνηση στα δημοσιοοικονομικά στοιχεία δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για επιπρόσθετες περικοπές που θα υλοποιηθεί αναλογικά με το βεβαιωμένο και αποδεκτό από τους ίδιους ποσοστό αναπηρίας τους ήτοι 80%;

Ως προς το θέμα της προσαύξησης της ποσόστωσης συμμετοχής Ανθρώπων με Ειδικές Ανάγκες και των μελών της οικογένειας τους σε διαγωνισμούς προκηρύξεις θέσεων εργασίας, η πρωτοβουλία του πρωθυπουργού πρέπει να αναγνωριστεί θετικά με μια όμως επισήμανση. Να μην καταλήξει και αυτή λόγος κενός, όπως συμβαίνει στην πράξη με πλήθος διατάξεων που έχουν δημιουργηθεί προς εξυπηρέτηση του πολίτη, όμως το ευεργετικό τους περιεχόμενο ακυρώνεται εν τοις πράγμασει. Συγκεκριμένα αν η προκήρυξη προβλέπει προσλήψεις έως και 6 ατόμων η πρόσληψη έστω ενός Ανθρώπου με Ειδικές Ανάγκες δεν μπορεί να εφαρμοστεί διότι το ποσοστό 15% επί των προσλήψεων είναι κάτω της μονάδας. Αποτέλεσμα; Η θέση εργασίας του Ανθρώπου με Ειδικές Ανάγκες χάνεται.